Kościół pod wezwaniem Świętego Michała Archanioła, jak i sama miejscowość Wiry, należał do 1810 roku do zakonu kanoników regularnych zwanych Augustianami, którzy zostali sprowadzeni w rejon Ślęży przez możnowładcę małopolsko-śląskiego Piotra Własta. Pierwsza wzmianka o istnieniu kościoła i parafii pochodzi z XIII wieku. W regeście nuncjusza Galharda parafia w Wirach znajdowała się w dekanacie świdnickim. Świątynia murowana została wzniesiona około 1500 roku w stylu późnogotyckim; w XVIII wieku została przebudowana. W latach 1906-1908 podwyższono sklepienie, odbudowano zakrystię i poszerzono środek kościoła nadając mu kształt krzyża.

Obecnie jest to budowla jednonawowa z kwadratowym prezbiterium w którym znajduje się drewniany rzeźbiony ołtarz z obrazem patrona Michała Archanioła. Środek kościoła w formie krzyża, zajmują boczne ołtarze z figurą Matki Bożej oraz świętych. W zachodniej części budowli znajduje się wieża. W szczycie kościoła wmurowane dwa krzyże pokutne. Otoczenie kościoła jest obwarowane kamiennym murem.

9 kwietnia 1193r. Papież Celestyn III potwierdził augustianom regularnym na Piasku we Wrocławiu ich posiadłości, wśród których znalazły się Wiry ( Viuri ). W okresie tym rządził Śląskiem Henryk Brodaty (1165-1238), mąż św. Jadwigi Śląskiej, który wprowadził nowe prawo osadnicze oparte na prawie niemieckim, w którym wsie były wyłączone poza jurysdykcję i zarząd kasztelański. To nowe prawo wprowadzało funkcję wójta we wsi i tak się stało w Wirach w 1205r., co można łączyć z datą powstania wsi Wiry ( Viuri ), jako odrębnej jednostki osadniczej. Wiry zostały bardzo zniszczone w czasie wojny 30-letniej i po roku 1648 były odbudowane. Wieś pozostawała aż do sekularyzacji zakonu ( 1810 r.) własnością augustianów. W 1922 r. właścicielem majątku był H. Rossdeutscher. W miejscowości znajduje się barokowy pałac z 1 poł. XVII w. – siedziba wypoczynkowa augustianów. Został przebudowany w 1778 r i pod koniec XIX wieku. Przy pałacu resztki parku. Piętnaście lat po kasacie dóbr kościelnych, w 1825 r., w Wirach były 72 domy, wolne sołectwo, katolicki kościół parafialny, szkoła z katolickim nauczycielem, 2 młyny wodne, wiatrak, cegielnia, browar. Mieszkańcy wsi hodowali merynosy i bydło, funkcjonowały warsztaty bawełniane i płóciennicze, dwóch kramarzy oraz kilku rzemieślników. Po 1945 r. Wiry były wsią rolniczą. Dopiero po odkryciu złóż magnezytu (1959 r.) i późniejszym uruchomieniu kopalni tego minerału, część mieszkańców tam znalazła zatrudnienie. Po reformie administracyjnej kraju Wiry utraciły status gromady, ale zachowały część infrastruktury, w tym szkołę dzięki przejęciu jej przez „Caritas”.

Z ważniejszych zabytków znajdujących się na terenie miejscowości można wymienić:

  • kościół parafialny p.w. Świętego Michała Archanioła wzmiankowany już w 1250 r., o ciekawej
    archtekturze i wyposażeniu, np.: ołtarze, chrzcielnica i ambona z XVIII w. Kościół otoczony
    jest kamiennym murem z XVII w., przebudowanym w XIX w.;
  • plebanię, która mieści się w murowanym budynku dwukondygnacyjnym z ok. 1860 r.;
  • 2 kapliczki domkowe, murowane, z poczatku XIX w. Jedna znajduje się przy drodze do Wirek,
    druga przy domu nr 4; ruiny dwukondygnacyjnego pałacu z I poł. XVII w. wraz z parkiem z XIX
    w., obecnie zdziczałym;murowany budynek remizy OSP z początku XX w.;
  • murowane budynki mieszkalne: nr 27 z ok. 1830 r., nr 37 z ok. 1850 r., nr 45 z ok. 1860 r., nr
    40 z ok. 1870 r., nr 3 z ok. 1884 r., nr 42 z ok. 1890 r. Były one przebudowywane w
    początkach XX w.

Wirki

Wirki są starą osadą, jedną z wielu powstałych u podnóża Ślęży najprawdopodobniej na przełomie XII/XIII w. Jako posiadłość wyraźnie są wymienione w dokumencie z 1378 r., w którym księżna świdnicka Agnieszka potwierdzała własność posiadłości klasztoru augustianów przy kościele NMP na Piasku we Wrocławiu. Choć Wirki były większe od Wir, dobrze się rozwijały i były bogatą wsią, niewiele o nich wiadomo. W roku kasaty majątków kościelnych (1810) majątki augustianów stały się dobrami podległymi urzędowi dzierżaw w Sobótce. W tym czasie w Wirkach była szkoła katolicka, 2 młyny wodne i browar. Mieszkańcy wyznania katolickiego należeli do parafii w Wirach, a ewangelicy do parafii w Tuszynie. W 1840 r. wieś liczyła 58 domów. Oprócz wspomnianych młynów i szkoły były tu zakłady rzemieślnicze (11), bawełniane (9) oraz punkty handlowe (3). Rozwijała się też hodowla bydła i merynosów. Pod koniec XIX w. w Wirkach zaznaczył się znaczny spadek liczby mieszkańców.

Po 1945 r. wieś miała charakter rolniczy. Gdy w latach 60 XX w. rozpoczęto wydobywanie magnezytu w kopalni (obecnie nieczynnej) między Wirkami a Wirami, wówczas część mieszkańców tam właśnie podjęła pracę. We wsi jest kilka wartych uwagi budowli z XIX w. Należą do nich np. budynek mieszkalny (nr 17) wraz z kapliczką domkową z 1820 r., budynek dawniejszej szkoły (nr 38) z 1861 r., budynek mieszkalny (nr 12) z 1874 r., czy też dawniejszy dom ludowy, dwukondygnacyjny (nr 11) z ok. 1880 r. W centrum wsi stoi XIX-wieczna wysoka kolumna z figurą Maryi, przy której
mieszkańcy corocznie gromadzą się na „majówkach”. Z Wirek pochodzi Franciszek Kawka (ur. 1948) – poeta, prozaik i publicysta, członek ZLP, obecnie mieszkający w Świdnicy.